آشنایی با مهاربند ها (بادبندها)
با گسترش زلزه و زمین لرزه در سال های اخیر، مهندسان حوزه ساختمان سازی برای مقاوم سازی ساختمان ها در برابر بلایای طبیعی چاره اندیشی کرده اند. بادبندها یا مهاربند ها، المان هایی هستند که با نصب شدن در چهار طرف سازه های فولادی، در برابر نیروهای جانبی مانند باد و زلزله مقاومت می کنند.
عملکرد بادبندها:
نحوه عملکرد مهاربندها به گونه ای است که با کنارهم قرار گرفتن اشکال مثلثی با زوایای ثابت به عنوان تکیه گاه عمل کرده و با خنثی کردن نیروی زلزله، در برابر نیروهای کششی و فشاری مقاومت می کنند.
نکته حاِئز اهمیت که برای استفاده از بادبندها یا مهاربندها باید به آن توجه شود مونتاژ و نصب صحیح آن توسط پیمانکار است، زیرا با کوچک ترین اشتباه در نصب این المان، نمیتوان از آن ها انتظار کارایی صحیح داشت.
ستون ها قبل از اجزا باید به شیوه صحیح شاغول شده باشند. هیچ گونه آسیبی نباید به مقاطع فلزی و پلیت های اتصال برسد، زیرا این آسیب منجر به پارگی مقطع و سوراخ شدن و از دست دادن شکل اصلی اش می شود.
سوراخ کاری در بادبندها باید با نهایت دقت انجام شود، زیرا سوراخ کاری در بادبندها به بهانه بهبود تعادل بسیار اشتباه است و می توان به جای این کار یک قطعه اتصال کمکی برای قلاب کردن، جوش داد، اما در صورت ضرورت این کار باید سوراخ را با روشی غیر از روش هوابرش انجام داد، زیرا این روش باعث کاهش مقاومت می شود. روش مطلوب برای سوراخ کاری در بادبندها استفاده از روش مته و گردبر است و بعد از آن سوراخ ایجاد شده با استفاده از روش سنگ زنی باید صاف شود.
بادبندها در هنگام وقوع زلزله ممکن است دچار کمانش شوند که استفاده از مقطع مرکبی از پیش آمدن این مشکل جلوگیری می کند. بادبندهای کمانش ناپذیر با نام اختصاری BRBمعرفی می شوند. هدف کلی از نصب بادبند کمانش ناپذیر جلوگیری از آثار مخرب زلزله و تغییر شکل سازه است.
انواع مهاربندها:
- مهاربندهای 7 و 8 شکل
- مهاربند واگرا
- مهاربند همگرا
- مهاربند قطری
- مهاربند ضربدری
بادبندها در چه مکان هایی کاربرد دارند؟
– پل سازی
– مخازن در ارتفاع و خطوط انتقال نیرو
برای مخازنی که در ارتفاع ساخته شده اند مانند مخازن آب و سوخت، استفاده از سازه های بادبندی برای نصب آن ها بسیار مطلوب است. مثلا استفاده از سازه های بادبندی در دکل های برق مزایای بسیاری داردکه وزن سبک آن ها و انتقال برق در مکان های صعب العبور از جمله آن ها است.
– نیروگاه ها و سازه های صنعتی مانند سوله ها
همچنین استفاده از بادبندها در سقف سوله ها برای تحمل بار دینامیکی باید اجرا شود.
استفاده از بادبندها در سازه های بتنی به دو روش انجام می شود:
الف) روش اول، غلاف های فولادی دور ستون ها کارگذاری شده و مقاطع بادبند را به غلاف ها متصل می کنند.
ب) روش دوم، در ستون های بتنی، بولت ها را جایگذاری کرده به گونه ای که بتوان پلیت های اتصال مقاطع فولادی را به آن پیچ کنند.