بر اساس تعریف ارائه شده در آخرین فصل از مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان به فونداسیون های با عمق بیش از سه متر که عرض فونداسیون کمتر از یک ششم ارتفاع آن می باشد فونداسیون عمیق گفته می شود.
به طور کلی فونداسیون های عمیق به سه دسته تقسیم بندی می شوند که در ادامه به معرفی هریک پرداخته شده است.
فونداسیون های عمیق با پایه لاغر (شمع ها)
شمع ها ستون هایی با مقاومت بالا از جنس مصالحی همچون بتن می باشند که عامل انتقال بارها وارده به لایه های عمیق و محکم تر زمین هستند. شمع ها خود به انواع مختلف از نظر عملکرد، جنس و نحوه اجرا تقسیم بندی می شوند.
انواع شمع از نظر عملکرد
– شمع نوک باربر: این نوع شمع بر اساس باربری نوک طراحی می گردند. به طور معمول در زمین هایی که در لایه های فوقانی سست و در لایه های زیرین مقاوم می باشند از این نوع شمع استفاده می شود.
– شمع های اصطکاکی: در شمع های اصطکاکی به واسطه اصطکاک خاک و شمع در طول شمع و نوک آن، بار سازه به زمین منتقل می شود. این نوع شمع در زمین های کم مقاومت اجرا می شود.
– شمع های مایل: این نوع شمع توسط برخی از کارشناسان برای مقابله با بارهای جانبی به صورت گروه شمع پیشنهاد می گردد. با این حال درک رفتار شمع های جانبی با توجه به رفتار دوگانه ای که دارند پیچیده می باشد.
انواع شمع از نظر جنس
– شمع فولادی: این نوع شمع به دلیل امکان خوردگی فولاد در خاک هایی که رطوبت در آنها بالا می باشد قابلیت اجرا ندارد.
– شمع بتنی: این نوع شمع مرسوم ترین نوع شمع می باشد. بتن می تواند به صورت مسلح ، غیر مسلح یا ترکیبی(شمع های سکانتی) مورد استفاده قرارگیرد.
– شمع چوبی: استفاده از چوب به عنوان شمع در کشورهای اروپایی مرسوم می باشد و عموما از چوب بلوط و یا کاج به دلیل مقاومت بالا آنها در برابر خوردگی خاک یا حشرات استفاده می شود. همچنین با استفاده از نوار فلزی شمع های چوبی تقویت می شوند.
انواع شمع از نظر اجرا
از نظر اجرا شمع ها به در دسته های زیر طبقه بندی می شوند.
– شمع های کوبشی: شمع های کوبشی به صورت پیش ساخته می باشند و با استفاده از تجهیزات مخصوص با استفاده از ضربه یا ویبره وارد خاک می شوند. شمع های چوبی و فولادی از نظر اجرا در این دسته قرار دارند. شمع های بتنی قابلیت اجرا به هر دو روش را دارا می باشند. طول شمع در این روش عموما دارای محدودیت است. لازم به ذکر است که بیشترین کاربرد شمع های کوبشی در سازه های دریایی می باشد.
– شمع های درجا : عملیات اجرا در شمع های درجا با حفاری آغاز می گردد لذا مناسب بودن زمین از نظر حفاری و پایداری جداره از جمله شرایط لازم برای اجرا این نوع شمع می باشند. از جمله ویژگی های این نوع شمع عدم محدودیت در قطر می باشد.
فونداسیون عمیق با پایه قطور
این نوع فونداسیون که به فونداسیون های صندوقه ای نیز معروف می باشند مشابه شمع های درجا عمل می نمایند با این تفاوت که قطر پایه های عمیق (کیسون ها) امکان بازدید و یا استقرار دستگاه و ابزار در آن را فراهم می نماید. از جمله مکان های مورد استفاده برای این نوع فونداسیون می توان به سکوهای نفتی اشاره نمود.
فونداسیون عمیق با المان ستونی
این نوع فونداسیون را می توان شمع های با قطر کم دانست که عموما در خاک های نرم استفاده می شوند. استفاده از این نوع فونداسیون با ایجاد حداقل جابه جایی در مقابل افزایش مقاومت خاک همراه است. با گسترش فعالیت هایی چون جاده سازی و ریل گذاری شاهد افزایش استفاده از این نوع فونداسیون هستیم.
برای دریافت جدیدترین مقالات در زمینه عمران و معماری با ما در صفحه مقالات سایت گیتی هوم همراه باشید.