سیستم های آتش نشانی

ساختمان های بالای سه طبقه و کارگاه هایی که اهمیت بالایی دارند می بایست دارای سیستم های آتش نشانی باشند.

این سیستم ها متناسب با شرایط ساختمان ها انتخاب می شوند.

تقسیم بندی ساختمان براساس میزان خطر

ساختمان های کم خطر: این ساختمان ها غیر صنعتی و قابلیت اشتعال در آن ها کم می باشد و در صورت آتش سوزی حرارت کمی را تولید می کنند مانند ساختمان های مسکونی، اداری، موزه ها و…..

ساختمان ها باخطر معمولی: حداکثر ارتفاع این ساختمان ها 4.2 متر می باشد که خود به دو دسته تقسیم می شوند:

1-گروه اول: قابلیت اشتعال ساختمان های این گروه کم می باشد مانند پارکینگ ها، کارخانه های تولید مواد غذایی و….

2-گروه دوم: قابلیت اشتعال در این ساختمان ها متوسط رو به بالا می باشد مانند دفاتر پستی، کارخانه های لاستیکی و….

ساختمان ها باخطر بالا: این ساختمان ها نیز به دو دسته تقسیم می شوند:

1-دسته  اول: این دسته از ساختمان ها معمولا تجاری و صنعتی هستند، احتمال احتراق محتویات این ساختمان ها بسیار بالا می باشد، این مواد می توانند به سرعت بسوزند ولی اشتعال زایی آن ها کم می باشد مانند ریخته گری، کارخانه فیبر و….

2-دسته دوم: این دسته از ساختمان ها دارای موادی با قابلیت اشتعال بسیار بالا و خطرناک می باشند مانند کارخانه های تولید کننده حلال و شوینده ها.

امروزه به منظور کاهش خسارات جانی و مالی ناشی از آتش سوزی از سیستم اطفاء حریق در ساختمان ها استفاده می شود.

سیستم اطفاء حریق به دو شکل جعبه آتش نشانی (فایرباکس) و اسپرینکر به دو روش توکار و روکار در ساختمان ها نصب و به سیستم لوله کشی مرکزی وصل می شود .  برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله سیستم اطفاء حریق مراجعه نمایید.

              جدول 1: ضوابط طراحی لوله کشی آب آتش نشانی

رایزر آتش نشانی و انواع روش های اجرای آن

به لوله ای که بالاترین نقطه ی ساختمان را به پایین ترین نقطه ی آن وصل می کند رایزر آتش نشانی می گویند.

وظیفه ی رایزر، تامین آب برای سیستم اطفاء حریق می باشد.

1- رایزر خشک آتش نشانی: رایزر خشک دارای یک شیر ورودی (شیر هیدرانت) در قسمت بیرونی ساختمان جهت اتصال به شلنگ ماشین آتش نشانی می باشد. رایزر خشک در هر طبقه انشعاباتی جهت اتصال به شلنگ و کم و زیاد کردن فشار آب دارد.

در این روش رایزر، خشک و درون لوله آبی وجود ندارد، این سیستم مناسب مواقعی می باشد که حریق زیاد و نیاز به ماموران آتش نشانی باشد.

2-رایزر تر آتش نشانی: در این نوع رایزر می بایست آب دائما از پایین ترین نقطه ساختمان به بالاترین نقطه آن به سمت فایرباکس ها در جریان باشد. در دو طرف فایرباکس 4 عدد سوراخ در قسمت پایین و بالای جعبه جهت خروجی رایزر خشک و تر وجود دارد که معمولا از سوراخ های پایینی برای رایزر تر استفاده می شود. این نوع از رایزرها قابل استفاده برای ساکنین ساختمان ها می باشد.

3-رایزر ترکیبی: رایج ترین نوع رایزر، رایزر ترکیبی می باشد. رایزر ترکیبی تشکیل شده از یک لوله ی مشترک برای سیستم های خشک و تر می باشد. این نوع از رایزرها متناسب با شرایط و میزان اهمیت ساختمان انتخاب می شوند.

تقسیم بندی انواع آتش

دسته 1-A: آتش سوزی مواد معمولی مانند چوب، کاغذ و… که از خود خاکستر به جای می گذارند.

دستهB-2: آتش سوزی موادی که قابلیت احتراق و اشتعال دارند مانند نفت سفید، گازوئیل و… .

دسته C-3: آتش سوزی تجهیزات برقی مانند لوازم خانگی، کلیدهای برق و…، برای خاموش کردن حریق این تجهیزات آب گزینه ی مناسبی نیست زیرا امکان برق گرفتگی وجود دارد.

دستهD-4: آتش سوزی فلزاتی مانند منیزیم، پتاسیم و…. که قابلیت احتراق دارند. حریق این فلزات دمای بالایی دارد و با آب و سایر مواد شیمیایی واکنش نشان می دهند.

دستهK-5: آتش سوزی تجهیزات و روغن هایی که در آشپزخانه وجود دارند.

کپسول آتش نشانی  از رایج ترین خاموش کننده ها که دارای رده بندی ABC هستند، می باشد.

خاموش کننده آبی که مناسب برای دسته ی A می باشد، این خاموش کننده برای سایر دسته ها مناسب نیست زیرا موجب گسترش آتش سوزی می شود.

خاموش کننده آب و گاز مانند خاموش کننده آبی است با این تفاوت که جهت تامین فشار آن از گاز CO2 استفاده می شود.

خاموش کننده پودری تشکیل شده از ذرات ریز برخی مواد شیمیایی که قابلیت خاموش کردن آتش را دارند، می باشد.

خاموش کننده های پودری به دو دسته تقسیم می شوند که دسته ی اول مناسب گروه های ABC و دسته ی دوم مناسب گروه D می باشند.

خاموش کننده پودر و هوا که مخلوطی از پودر و هوای خشک یا نیتروژن است و مناسب برای تمامی دسته ها می باشد.

خاموش کننده پودر و گاز به دو دسته ی کاتریج داخل و کاتریج خارج تقسیم می شوند که تفاوت آن ها در محل قرار گیری سیلندر آن ها است، سیلندر گاز کاتریج داخل، درون کپسول قرار دارد و سیلندر گاز کاتریج خارج، بیرون و به بدنه ی کپسول گاز CO2 متصل می شود.

 خاموش کننده گازی CO2 که بسیار پرکاربرد می باشد و گاز CO2 آن ضد حریق بوده، این خاموش کننده مناسب کلاس های BC  می باشد.

خاموش کننده هالوژنه B C F که به دلیل مضربودن برای لایه ازون استفاده از آن ها بسیار محدود شده است.

خاموش کننده کف که از رسیدن اکسیژن به آتش جلوگیری می کند البته لازم به ذکر است که این خاموش کننده به علت داشتن اشکالاتی از رده خارج شده است.

برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله سیستم اطفاء حریق اتوماتیک مراجعه نمایید.