یکی از پرکاربردترین و اصلی ترین مصالح در صنعت ساخت و ساز بتن می باشد که ترکیبی از آب، سنگدانه و سیمان است.
به دلیل کاربرد بالای بتن، بهبود معایب آن و افزایش مزایای آن همواره دغدغه محققان بوده است.
یکی از معایب استفاده از بتن وزن بالای آن است که موجب افزایش وزن سازه می شود، برای کاهش وزن بتن، ساخت بتن سبک مطرح شد.
ساخت بتن با وزن پایین تر از وزن معمولی آن حدود 100 سال پیش مطرح شد ولی به دلیل نبود امکانات و تجهیزات، ساخت و تولید آن در مقیاس بزرگ تر در 20 سال گذشته ترویج یافت.
مقایسه خصوصیات بتن معمولی و بتن سبک
بتن سبک، یک بتن هواداراست که بیش ترین کاربرد آن در دیوارهای بیرونی و خارجی می باشد.
بتن های سبک به سه دسته ی بتنهای سبک دانه، بتنهای گازی یا هوادار و بتنهای بدون ریزدانه تقسیم می شوند.
بتن سبک دانه ای
یکی از رکن های اصلی تشکیل بتن ها، سنگدانه ها هستند که وزن آن ها یاید در ساخت بتن سبک، کم باشد.
انواع سنگدانه های سبک
مواد طبیعی مانند شیلها، رسها، پامیس یا همان سنگپا، دیاتومیت، خاکستر آتشفشانی و اسلیتها و مواد مصنوعی مانند روباره کوره بلند آهن، رس، خاکستر بادی و شیل از رایج ترین سنگدانه های سبک برای ساخت بتن با وزن پایین می باشند.
استفاده از سنگدانه های سبک برای ساخت بتن مقاومت فشاری آن را کاهش می دهد که برای جلوگیری از این کاهش می توان مخلوطی از سنگدانه ها را در طرح اختلاط بتن بکار برد.
بتن های گازی یا هوادار
بتن های گازی یا هوادار یکی از انواع بتن های سبک است که خود بر اساس شیوه ی تولید به دو دسته تقسیم می شود.
الف) بتن کفی یا اسفنجی
با تزریق کف یا مخلوط های هوادار تولید کننده کف به سیمان که خود یکی از عناصر اصلی بتن است بتن کفی یا اسفنجی تشکیل می شود.
ب) بتن اتوکلاو
تفاوت اصلی در بتن اتوکلاو و سایر بتن ها استفاده از پودر آلومینیوم و مواد افزودنی خاص مانند سیلیس به سیمان، آهک یا آب در طرح اختلاط بتن می باشد.
پودر آلومینیوم به دلیل عمل آوری سریع بتن و واکنش شیمیایی، منجر به تولید حباب و گاز می شود، که از وزن بتن می کاهد.
بتن بدون ریزدانه
یکی دیگر از روش های ساخت بتن سبک، بتن بدون ریزدانه است. برای ساخت این بتن در طرح اختلاط آن تنها از آب، سیمان و درشت دانه ها استفاده می شود. استفاده از درشت دانه چگالی بتن را به اندازه ی قابل توجهی پایین می آورد.
درشت دانه های مورد استفاده در این نوع بتن می بایست گراول یا مصالح خشک شده سخت و بدون لبه باشند تا در حین اختلاط شکسته نشوند، همچنین وزن این درشت دانه ها می بایست در حدود 7 الی 75 میلی متر باشد.
تقسیم بندی بتن سبک براساس چگالی آن
کارایی بتن سبک در عمران
- عایق کاری دیوار ها
- عایق حرارتی سقف ها
- عایق لوله کشی های آب
- استفاده در سقف و کف جهت ضخیم کردن آن ها
- ساخت دیوار های جداکننده و پانلی
- ساخت دیوارهای باربر با استفاده از بلوک های بتنی سلولی
مزایا استفاده از بتن سبک
- کاهش وزن سازه
- مقاومت بالا در برابر آتش
- افزایش مقاومت
- کاهش ترک خوردگی
- حمل و نقل آسان
- کاهش زمان و هزینه ساخت و ساز
معایب استفاده از بتن سبک
- طولانی بودن زمان مخلوط کردن
- طولانی بودن زمان خشک شدن
- نیاز به دقت بالا در زمان عمل آوری