اهمیت نورپردازی
یکی از عناصر اساسی در هنر و معماری، نور است؛ به طوری که با نورپردازی صحیح و به جا می توان اشکال هندسی را جذاب تر به نمایش گذاشت و محیط بیرون و درون یک فضای بسته را به یک دیگر پیوند زد.
نورسرچشمه ی هستی و کلید رمزگشایی اسرار جهان است. انعکاس نور باعث نمایان شدن اشیاء می شود و در روشنایی است که تناسب ابعاد یک المان به چشم می آید.
معمار بزرگ، لوکوربوزیه، می گوید: معماری یک بازی هنری هنرمندانه، دقیق و خیره کننده ی مجموعه ای از اجسام ساخته شده در زیر لایه های نور است.
نورپردازی نقشی اساسی در ارزش گذاری و تعیین کنندگی عناصر معماری دارد. برای عمق بخشی به اجسام، می بایست مجموعه ای از سایه را در پشت آن ها ایجاد کرد. وقتی سطح اجسام از روشنایی نسبتا زیادی برخوردار باشد، پیرامون و محیطی مرئی را دارا خواهند بود. نورپردازی صحیح و تخصصی می تواند دگرگونی و پویایی به فضای طراحی شده ببخشد و کیفیت محیط زندگی را ارتقاء دهد. از این نظر است که امروزه نورپردازی در معماری نقش مهمی دارد.
تاثیر نورپردازی در معماری
نور در طراحی محیط دخلی و خارجی بسیار نقش آفرین است و با به کارگیری درست انواع نور می توان فضایی آرامش بخش و جذاب را به ارمغان آورد.
به طور کلی نورها از لحاظ ماهیت منبع به دو دسته ی طبیعی و مصنوعی تقسیم می شوند. تنها منبع نور طبیعی خورشید است که امکان هیچ دخل و تصرفی در آن نیست؛ اما می توان با استفاده از پرده و یا اشکال مناسبی از پنجره ها مقدار آن را تا حدودی تنظیم کرد. همچنین با بهره گرفتن از شیشه های رنگی می توان جذابیت فضا را دوچندان نمود. نور های مصنوعی (انواع لامپ ها، آباژور ها، دیوارکوب ها، لوستر ها و…) امکان دست یافتن به نورپردازی مطلوب را فراهم می سازند.
دخالت نور در نمای خارجی سازه ها، پویایی و زیبایی خلاقانه به آن می بخشد. نورپردازی در فضای داخلی نیازمند نورهای مختلفی است :
نورعمومی
این نور تابشی ملایمی است که تمام فضای داخلی را پوشش می دهد و نور مورد نیاز برای عملکرد های عمومی را تامین می کند. این نور تاثیری در برجسته سازی و عمق بخشی ندارد. دیوارکوب ها، لوستر ها، لامپ های توکار برای این کار مناسب اند.
نور وظیفه ای (اداری)
نورِ مورد نیاز برای انجام کار هایی که به نور بیشتری نیاز دارند، از نور وظیفه ای تامین می شود. آباژور های ثابت با بازوی متحرک، لامپ های کوچک کارشده در زیر کابینت های بالایی و لامپ میز توالت نور مورد نیاز برای انجام فعالیت های خاص را فراهم می کنند. البته باید توجه داشت که نور وظیفه ای باید به صورت یک نور متضاد حضور پیدا کند تا تاثیر خود را نشان دهد.
نور تاکیدی
هدف بهره گیری از این نور، هدایت دید بیننده به سوی نقاط کانونی است. استفاده از نور تاکیدی، احساس و استایلی خاص به فضای داخی القا می کند.این نور به برجسته سازی بخش هایی از یک اثر نیز کمک می کند. برای نمایش کارهای هنری، تابلو ها، کلکسیون ها، قفسه ی کتاب و … این نور مناسب است چرا که با این نور ها، زمینه ی بخش های روشن در سایه خواهد بود. این نورپردازی برای موزه ها، گالری ها و فضاهای تاریخی نیز کاربردی است.
نورپردازی دکوراتیو
این سبک نورپردازی تنها جنبه ی زیبایی و هنری دارد و تاثیری در ادراک بصری ندارد. برای خلق آثار هنری می توان از نور دکوراتیو به عنوان یک عنصر استفاده کرد. نورپردازی دکوراتیو جذابیت فضا را افزایش می دهد. نور های مخفی در حاشیه سقف ها یا نور شمع از قبیل این نور به شمار می روند.